Magdalena Saryusz-Wolska: nowa dyrektor Niemieckiego Instytutu

Magdalena Saryusz-Wolska: liderka instytutu i badaczka pamięci

Powołanie na stanowisko dyrektorki Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie

Z dniem 1 kwietnia 2024 roku Magdalena Saryusz-Wolska objęła prestiżowe stanowisko dyrektorki Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie (Deutsches Historisches Institut Warschau). To znaczące wydarzenie w świecie nauki otwiera nowy rozdział w historii tej cenionej placówki, która odgrywa kluczową rolę w badaniach nad historią Niemiec i ich relacjami z Polską. Nowa dyrektorka, ceniona za swoje zaangażowanie i bogaty dorobek naukowy, z pewnością przyczyni się do dalszego rozwoju Instytutu i umocnienia jego pozycji na arenie międzynarodowej. Jej powołanie jest wyrazem uznania dla jej wieloletniej pracy naukowej i badawczej, a także dowodem na rosnące znaczenie polsko-niemieckich relacji historycznych.

Droga naukowa: od Łodzi do Berlina i Warszawy

Droga naukowa Magdaleny Saryusz-Wolskiej jest imponującym przykładem międzynarodowej kariery badawczej. Urodzona w 1980 roku w Łodzi, swoje akademickie fundamenty budowała na renomowanych uczelniach. Studiowała kulturoznawstwo i socjologię na uniwersytetach w Łodzi, a następnie kontynuowała naukę w Niemczech, na uniwersytetach w Gießen i Moguncji. W 2008 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Łódzkim, podejmując temat „Pamięć miasta. Filmowe i literackie reprezentacje przestrzeni miejskich na tle teorii pamięci zbiorowej”. Kolejnym kamieniem milowym w jej karierze było habilitowanie się na Uniwersytecie Warszawskim w 2016 roku za pracę „Ikony normalizacji. Kultury wizualne Niemiec 1945–1949”. Od 2015 roku jest związana naukowo z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie, gdzie rozwijała swoje badania. Wcześniej, w latach 2010-2015, z powodzeniem koordynowała projekt „Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci” w Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, co świadczy o jej zdolnościach organizacyjnych i międzynarodowym zasięgu jej działań.

Kluczowe obszary badań Magdaleny Saryusz-Wolskiej

Pamięć zbiorowa i kultura pamięci: badania nad Zagładą

Centralnym punktem zainteresowań badawczych Magdaleny Saryusz-Wolskiej jest pamięć zbiorowa i kultura pamięci, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad Zagładą. Jej prace analizują, w jaki sposób przeszłość, zwłaszcza traumatyczne wydarzenia historyczne, są konstruowane, przekazywane i interpretowane w społeczeństwach. Interesuje ją upamiętnienie Zagłady, procesy kształtowania się narracji historycznych oraz ich wpływ na współczesność. Badania te często skupiają się na analizie dyskursów, reprezentacji medialnych i kulturowych, które kształtują zbiorowe rozumienie tych trudnych tematów. Jej podejście jest interdyscyplinarne, łącząc perspektywy historii, socjologii i kulturoznawstwa, co pozwala na głębsze zrozumienie złożoności procesów pamięciowych.

Historia wizualna, film i media po 1945 roku

Kolejnym istotnym obszarem badań Magdaleny Saryusz-Wolskiej jest historia wizualna, film i media po 1945 roku. Analizuje ona, w jaki sposób obrazy, filmy i inne środki masowego przekazu kształtowały i odzwierciedlały rzeczywistość społeczną i polityczną w Europie po II wojnie światowej. Szczególnie interesuje ją historia wizualna Niemiec w kluczowym okresie 1945–1949, badając, jak tworzono i odbierano materiały wizualne, które miały kształtować nową tożsamość narodową. Analiza kultury wizualnej i recepcji filmów historycznych pozwala jej na zrozumienie mechanizmów wpływu mediów na społeczne postrzeganie przeszłości i teraźniejszości.

Studia nad recepcją i historie prostytucji

W spektrum jej zainteresowań badawczych odnajdujemy również studia nad recepcją różnych zjawisk kulturowych i historycznych. Obejmuje to analizę tego, jak dzieła sztuki, filmy, a także wydarzenia historyczne są odbierane przez odbiorców i jak ta recepcja wpływa na kształtowanie się kultury. Ponadto, Magdalena Saryusz-Wolska zajmuje się historiami prostytucji, badając to zjawisko z perspektywy społecznej, kulturowej i historycznej. Te badania wpisują się w szersze zainteresowanie marginalizowanymi lub niedostatecznie eksplorowanymi aspektami historii, które rzucają nowe światło na dynamikę społeczną i kulturową.

Dorobek naukowy i publikacje

Wybrane monografie i artykuły w renomowanych czasopismach

Dorobek naukowy Magdaleny Saryusz-Wolskiej jest bogaty i różnorodny, obejmujący liczne publikacje o wysokiej wartości merytorycznej. Jest autorką fundamentalnych prac, w tym monografii, które zdobyły uznanie w środowisku naukowym. Do jej najnowszych publikacji należą m.in. monografia „Microhistories of Memory. Remediating the Holocaust by Bullets in Postwar West Germany” oraz artykuły opublikowane w prestiżowych czasopismach takich jak „Memory Studies”, „The Public Historian” i „The German Studies Review”. Jej prace są regularnie indeksowane w Google Scholar, gdzie posiada 10 publikacji z indeksem h wynoszącym 9, co świadczy o ich znaczącym wpływie na rozwój dyscypliny. Jest również współwydawczynią „Journal of Modern European History” oraz serii „Poland: Transnational Histories” wydawnictwa Routledge.

Projekty badawcze i współpraca międzynarodowa

Magdalena Saryusz-Wolska jest inicjatorką i kierowniczką znaczących projektów badawczych, które często mają charakter międzynarodowy. Obecnie kieruje projektami „Infrastruktury pamięci” oraz „Masowe groby ofiar Zagłady”, które koncentrują się na kluczowych zagadnieniach związanych z badaniem przeszłości. Jej zaangażowanie w współpracę międzynarodową jest widoczne poprzez jej członkostwo w gremiach naukowych na całym świecie. Jest członkinią międzynarodowej rady naukowej Stiftung Preußische Kulturbesitz, a także Academic Board of the Viadrina Center for Polish and Ukrainian Studies oraz Academic Board of the Leibniz Center for Contemporary History in Potsdam. W latach 2021-2024 pełniła funkcję członka Executive Committee of the Memory Studies Association.

Działalność akademicka i prestiżowe funkcje

Ambasador naukowy Humboldt Foundation i członkostwo w radach

Aktywność Magdaleny Saryusz-Wolskiej wykracza poza ramy czysto badawcze, obejmując również prestiżowe funkcje akademickie i role w organizacjach naukowych. Jest ambasadorką naukową Alexander von Humboldt Foundation w Polsce, co świadczy o jej zaangażowaniu w promowanie wymiany naukowej i wspieranie młodych badaczy. Ponadto, przewodniczyła Zespołowi ds. Stosunków Międzynarodowych przy Komitecie Nauk o Kulturze PAN w latach 2020-2023, wykazując się zdolnościami przywódczymi i strategicznym myśleniem w obszarze międzynarodowej współpracy naukowej. Jej wszechstronne zaangażowanie w życie akademickie i naukowe podkreśla jej pozycję jako cenionej postaci w świecie historii i nauk o kulturze.